08 Ocak 2019
ÜCRETLENDİRİLMESİ PLASTİK POŞETLERİN UYGULAMASI
Genel Esaslar:
Plastik poşetlerin ücretli olarak satışı, faaliyet türü ne olursa olsun uzaktan satışlar da dâhil olmak üzere, istisnasız tüm satış noktalarında (tekstil, oyuncak, elektronik, gıda ve benzeri) 01/01/2019 tarihinden itibaren zorunludur.
Plastik poşetlere uygulanacak taban ücret, her yıl piyasa koşulları ve ilgili sektör temsilcilerinden oluşan ambalaj komisyonunun önerisi dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenir ve takip eden yıl boyunca geçerliliğini korur. Bu plastik poşetler için Bakanlıkça belirlenen asgari fiyat tarifesinin altında ücret uygulanamaz.
01/01/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere plastik poşetlere uygulanacak asgari ücret adet başına vergiler dâhil 25 (yirmi beş) kuruştur.
Satış noktaları, çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan plastik poşetleri açık satılan gıdaların hijyenini sağlamak dışında kullanıcıya veya tüketiciye ücretsiz veya ücretli olarak sağlanamaz.
Ücretlendirmeye tabi olan plastik poşetlerin 01/01/2019 tarihi itibariyle satış noktalarında barkodlu olarak sunulması zorunludur.
Atık azaltımını desteklemek maksadıyla satışa tabi plastik poşetlerin kaliteleri bakımından iyileştirilmeleri esastır.
2872 sayılı Çevre Kanununun Ek 11. Maddesi gereğince Kanunun ekli (1) sayılı listesinde yer alan plastik poşetler için satış noktalarından Geri Kazanım Katılım Payı alınacaktır.
1. Ücretlendirmeye Tabi Olmayan Poşet Kullanımları:
a. Ekmek, sebze, meyve, peynir, zeytin, hayvansal gıda gibi açık satılan gıdaların hijyenini sağlamak için kullanılan, çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan, 500x350mm (körük kalınlığı ve sap uzunluğu dâhil) ebadından küçük saplı/sapsız poşetler
b. Plastik içeren malzemelerden, dokumalı veya dokumasız metotla üretilen, tekstil ürünü çok kullanımlık poşetler
c. Canlı sucul hayvan satışında kullanılan sapsız poşetler
d. Yumrulu ve/veya benzer tohumlu bitkilerin satışında kullanılan sapsız poşetler
e. Sadece hizmet verilen fakat ürün satışı gerçekleştirmeyen yerlerde kullanıcıya veya tüketiciye verilen poşetler (kuru temizleme, lostra vb.)
f. Kargo poşetleri
g. Gümrüksüz mağazalardan alınan ürünler için ilgili mevzuatı gereği kullanılması zorunlu olan özel poşetler
2. Poşet Üreticilerinin Yükümlülükleri:
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında kalan yükümlülükleri saklı kalmak üzere üreticiler; üretmiş / ithal etmiş oldukları satışa tabi tüm plastik poşetlere ilişkin olarak Bilgi Sistemine kayıt olmak ve gerekli bilgileri sisteme girmekle yükümlüdürler.
3. Satış Noktalarının Yükümlülükleri:
Toptan ve/veya perakende olarak mal, ürün satışı yapan mağaza, market, büfe ve benzeri satış yerleri Satış Noktası olarak tanımlanmaktadır. Satış noktaları, Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği kapsamında kalan yükümlülükleri saklı kalmak koşulu ile plastik poşet kullanımının azaltılması amacıyla yükümlülükleri aşağıdaki gibidir.
a. 01/01/2019 tarihinden itibaren plastik poşetleri ücretli olarak satmak ve tahsil edilen ücretleri satış belgelerinde (fiş, fatura) adet bazlı olarak göstermek.
b. Ücretlendirmeye tabi olan plastik poşetlerin 01/01/2019 tarihi itibariyle satış noktalarında barkodlu olarak satılması zorunludur.
c. Barkodlu satış sistemine sahip olmayan satış noktaları, satılan plastik poşetlere ilişkin adet ve fiyat bilgisini satış belgelerinde (fiş, fatura) gösterebilmek için altyapı çalışmalarını 31/03/2019 tarihine kadar tamamlamak zorundadırlar.
d. Mevcut barkodlu sistem ile ürün satışı yapılan Satış Noktaları, ellerindeki barkodsuz plastik poşetleri de ücretli olarak satmak ve bu satışa ilişkin adet ve fiyat bilgisini satış belgelerinde tanımlamak zorundadırlar.
e. Satış Noktaları, stoklarında bulunan barkodsuz plastik poşetlerin satışını 31/03/2019 tarihine kadar yapabilirler. Bu tarihten sonra satılacak plastik poşetler barkodlu olmak zorundadır.
f. Bilgi Sistemine kayıt olmak, gerekli beyanları bilgi ve belgeleri ile birlikte bu sisteme yüklemek. Bilgi sistemi ile ilgili açıklamalar 4. maddede yer almaktadır.
g. Çevrenin korunması maksadıyla plastik poşetlerin satışına ilişkin tüketiciyi bilinçlendirme amaçlı yazılı, basılı materyal kullanmak.
h. Plastik poşet satışı miktarı beyanına istinaden hesaplanacak geri kazanım katılım payı tutarını Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarmak.
a. Plastik poşetler yerine çok kullanımlık taşıma ekipmanlarını alternatif olarak tüketiciye sunmak.
4. Bilgi Sistemi ve Beyanlar:
a. Üreticiler/ithalatçılar tarafından yapılacak beyanlarda; plastik poşet adedi, ağırlığı, kalınlığı, boyutları, ambalaj malzemesi cinsi, firma bazında yurt içinde veya yurt dışında kime satıldığı beyan edilecektir.
b. Satış Noktaları tarafından yapılacak beyanlarda; plastik poşetin temin edildiği firma bilgisi (yurt içi veya yurt dışı), temin edilen plastik poşet adedi, ağırlığı, kalınlığı, satılan plastik poşet adedi ve birim fiyatı yer alacaktır.
c. Satış noktaları, plastik poşetlerin satışının gerçekleştiği aya ait beyanı, takip eden ayın biri ile onbeşi arasında Bilgi Sistemi üzerinden yapacaklardır.
d. Satış noktaları tarafından yapılan beyanlara istinaden ödenecek geri kazanım katılım payı tutarı bilgi sistemi tarafından hesaplanacaktır.
e. Satış noktası tarafından Bilgi Sistemine beyan edilen bilgiler doğrultusunda hesaplanan geri kazanım katılım payı, beyan dönemini takip eden ikinci ayın son gününe kadar Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılacaktır.
f. Satışa tabi plastik poşetlerin birim satış bedelinin, plastik poşetin zorunlu giderlerinin (poşet maliyeti, vergiler ve Çevre Kanununun ekli (1) sayılı listesinde belirtilen geri kazanım payının toplamı) üzerinde olması halinde aradaki fark gelir olarak kabul edilir. Çevre Kanununun 18. Maddesinin ikinci fıkrası gereği plastik poşetlerin satışından elde edilen gelir Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılır ve bütçeye gelir olarak kaydedilir.
g. Beyanların yapılacağı Bilgi Sistemi kullanıma açıldığında kullanımıyla ilgili detaylı bilgi paylaşımı yapılacaktır.
5. Yaptırımlar:
a. 2872 sayılı Çevre Kanununun Ek 11. Maddesi gereği, katılım payının beyan edilmediğinin veya eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının bir ay içinde ödenmesi gerektiği ilgiliye tebliğ edilecektir. Süresinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının beyan edilmesi gereken son günden ödendiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. Maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında faiz uygulanır. Süresinde ödenmeyen katılım payı, Bakanlığın bildirimi üzerine ilgili vergi dairesince için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir. Bu madde kapsamında tahsil edilen tutarlar genel bütçeye gelir olarak kaydedilir.
b. Bildirim ve beyan yükümlülüğünü zamanında ve/veya tam olarak yerine getirmediği tespit edilenlere 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. Maddesinin (g) bendi hükümleri gereğince idari para cezası uygulanacaktır.
c. Geri kazanım katılım payını ödemediği tespit edilenlere 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. Maddesinin (z) bendi hükümleri gereğince idari para cezası uygulanacaktır.
d. Plastik poşetleri ücretsiz verdiği, promosyona ve/veya kampanyaya tabi tuttuğu tespit edilenlere 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. Maddesinin (bb) bendi hükümleri gereğince idari para cezası uygulanacaktır.
e. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan PLASTİK POŞETLERİN ÜCRETLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR kapsamında yapılacak bildirim ve beyanlarda yanlış ve yanıltıcı beyanda bulunanlar hakkında 2872 sayılı Çevre Kanununun 26. Maddesinin hükümleri gereğince idari para cezası uygulanacaktır.